Hans van Asch

door Emmie Muller

Hans van Asch benadert de werkelijkheid vanuit de taal. Bij deze conceptuele fotograaf is de titel onlosmakelijk aan het werk verbonden. Hierin gaat hij zover dat een foto of serie waar hij geen titel voor kan vinden voorlopig terzijde wordt gelegd, omdat het beeld hem dan nog niet kan overtuigen.

Van Asch maakt gebruik van een digitale camera en zijn foto’s worden achteraf niet in de computer bewerkt. Dit houdt in dat de foto een natuurgetrouwe weergave is van de werkelijkheid. Soms is dat maar nauwelijks voor te stellen. Het werk getiteld Red, Yellow and Blue, dat ook op de flyer prijkt, toont een wankel evenwicht tussen drie voorwerpen op een sokkel. Beeld en titel verwijzen naar het beroemde schilderij van Barnett Newman dat wordt beschouwd als een icoon uit de kunstgeschiedenis. Het heeft lang geduurd voordat de stapeling bleef staan en met de camera het juiste moment kon worden vastgelegd. Van Asch noemt dit zelf het ‘bevriezen’ van een tijdelijke gebeurtenis. Tijd, tijdelijkheid en licht; het zijn deze eigenschappen die de fotografie voor hem zo aantrekkelijk maakt. En dat het werk voor de eeuwigheid kan worden bewaard is een al even prettige bijkomstigheid.

Elke foto is een registratie van een geënsceneerde werkelijkheid. In een geïsoleerde omgeving brengt Van Asch zijn stilleven in stelling, zodat het geheel goed kan worden uitgelicht en de achtergrond neutraal blijft. Bij de keuze van zijn voorwerpen spelen formele aspecten, zoals vorm en functie, een belangrijke rol.

In zijn beelden verwijst hij graag naar de schilderkunst. Zo heeft hij in het werk getiteld Zoete aardappel het specifieke licht van Rembrandt proberen na te bootsen en het tweeluik getiteld Orde der dingen is overduidelijk geconnoteerd aan het werk van Mondriaan. Verwijzingen naar stillevens uit de zeventiende-eeuwse schilderkunst ontbreken ook niet. De koolmezen die hierin als motief terugkomen zijn echte vogels. Speciaal voor deze registraties heeft Van Asch in zijn achtertuin een stellage gebouwd en in de broedtijd de vogels naar zijn stilleven gelokt door vogelzaad achter de tinnen bekers te verstoppen. Uit een dergelijke actie blijkt dat het de kunstenaar niet ontbreekt aan vindingrijkheid en relativerende humor.

Naast beeldend kunstenaar is Van Asch vakfotograaf van beroep. Zijn uitgebreide kennis en ervaring dragen bij aan het eindresultaat. De foto’s zijn niet alleen scherp en contrastrijk, maar door het speciale licht dat hij gebruikt wordt de vervreemding die elk beeld kenmerkt geoptimaliseerd en verhevigd. Hij voert in zijn beelden een bijna surrealistische wereld op door voorwerpen samen te voegen die van nature niet bij elkaar passen. Deze ongerijmde voorstelling van de werkelijkheid zet aan tot nadenken en associëren. Op poëtische wijze weet van Asch zijn publiek te verleiden naar een wereld die de werkelijke werkelijkheid doet verbleken.