Nokukhanya Langa

door Emmie Muller

Noku Langa is vorig jaar afgestudeerd aan het Frank Mohr Instituut in de discipline schilderen. Deze masteropleiding biedt studenten de mogelijkheid om hun schildertalent verder te ontwikkelen, waarbij experiment en innovatie de sleutelwoorden zijn.

Geboren in Zuid-Afrika, opgegroeid in de Verenigde Staten en met een moeder die in India woont, kan je met recht zeggen dat Noku Langa een wereldburger is die met veranderingen weet om te gaan. In deze expositie is zij vertegenwoordigd met twee schilderijen waarvan gelijk opvalt dat ze verschillend zijn. Zij begon aan de opleiding als figuratief schilder, maar heeft ook de abstracte kunst gaandeweg weten te omarmen. Het schilderij Zonder titel (nummer 10) is een goed voorbeeld hiervan. Haar abstracte schilderijen worden gekenmerkt door een diffuse transparantie alsof zij op een bewasemd spiegeloppervlak met een vinger heeft getekend. Het werk is laag over laag tot stand gekomen met een techniek die zo geheel eigen is dat je als kijker niet weet hoe het is gemaakt en een mysterie blijft. Door de gladde en spiegelende huid is de abstracte voorstelling als het ware in de diepte tussen de lagen opgezogen. Het werk kijkt niet naar buiten, maar naar binnen en nodigt je als beschouwer uit om hetzelfde te doen. Bij jezelf naar binnen kijken. Langa leunt met dit schilderij tegen de conceptuele kunst aan. Het gaat niet om de voorstelling, maar om wat het beeld, als opzichzelfstaand object, aan ervaringen teweeg kan brengen.

Geheel anders van beeldopvatting is het figuratieve werk getiteld Pipe Dreams. Een pipe dream betekent zoveel als een luchtkasteel, een fantasie, een wensdroom die nooit in vervulling zal gaan. Hierin komt de figuratieve kant van Langa´s kunst naar voren waar ze nog steeds aan verknocht is. ”My history is still there”.  

Zowel figuratieve als abstracte elementen komen in dit werk samen. Het werk is geschilderd op één lange lap schilderslinnen dat iets meer dan over de helft is omgevouwen. Een schilderij kan je het niet echt noemen, omdat het niet is opgespannen, breekt met elke traditie van de schilderkunst en ook een esthetisch belang niet nastreeft. Met andere woorden: dit werk raakt aan de conceptuele kunst. In tegenstelling tot het vorige werk is de techniek makkelijk te herleiden en is elke handeling zichtbaar aanwezig, tot en met de nietjes die het kader aangeven. In dit beeld heeft Noku Langa elke vorm van vrijheid naar zich toegetrokken zonder verantwoording af te leggen aan de wetten van de kunst. Het is alsof tussen de maker en het doek niets in de weg heeft gezeten. Beelden maken op zo’n directe en vrije manier vergt vakmanschap en moed. Noku Langa is gewend om over de grenzen te kijken en weet, met haar zucht naar verandering, de schilderkunst met nieuw elan te benaderen.